Sualtı Gürültüsü
Ses, ışık gibi diğer uyarıcıların aksine su içinde çok etkili bir şekilde yayılır ve kilometrelerce uzaktan hissedilir. Deniz canlıları sesi iletişim kurmak, av ve avcının yerini belirlemekte kullanmaktadırlar. Deniz memelilerinin birbirleriyle iletişimi sağlamak için birincil metot olarak sesi kullandığı, bazı balina türlerinin de besininin yerini bulmak için ses sinyalini kullandığı bilinmektedir. Sualtı doğal ortam gürültüsü dalgalar, yağmur, deniz canlıları gibi denizde bulunan bütün ses kaynaklarından gelen bir arka plan gürültüsüdür. Ses kullanan deniz canlıları için arka plan ortam gürültüsü sinyallerini ayırt edebilmelerini sağlayan ana sınırlayıcıdır. Doğal ortam gürültüsü suda yaşayan hayvanların maruz kaldığı temel seviyedeki gürültüdür.
Görsel https://www.fisheries.noaa.gov'dan alıntıdır.
İnsan faaliyetlerinden kaynaklanan sualtı gürültüsü (insanlar tarafından üretilen sesler) deniz memelilerinin çeşitli yaşamsal fonksiyonlarında (davranış, iletişim, fizyolojik vb.) hasarlara yol açtığı laboratuvar koşullarında yapılan çalışmalarla belirlenmiştir. Balık ve omurgasız gibi diğer deniz canlılarının ses dalgalarının oluşturduğu partikül hareketlerine ve ses basıncına karşı oldukça hassas olduğu bilinmektedir (Tasker ve diğ., 2010). Sualtı ortam gürültüsü içerisinde belirgin değerlerde insan kaynaklı gürültüler mevcuttur. (Dahl et al. 2007). Artan nüfus, sanayi ve kentlesmenin neden olduğu insan kaynaklı faaliyetlerin sonucu denizlerde olusan gürültü, denizde yasayan canlılar üzerindeki baskıları ve tehdit unsuru olarak arastırılması, ulusal ve uluslararası çalısmaların yönlendirme ve desteği ile son yıllarda hız kazanmıstır.
Görsel www.marineinsight.com'dan alıntıdır.
2010 yılında Avrupa Birliği Deniz Strateijisi Çerçeve Direktifi (DSÇD) tarafından tanımlandığı sekliyle Darbeli gürültüler yüksek yoğunlukta, düsük ve orta frekans bandında (10Hz-10KHz) bulunan seslerdir. Örnek olarak hava tabancası, kazık çakma ekipmanı, patlayıcılar, ilgili frekanslarda çalısan sonarlar ve akustik cihazlar bu tür gürültülerin kaynakları arasında sayılabilir.
Yine DSÇD'ye uygun olarak Southall ve diğ. 2007 tarafından verilen kriterlere göre bir ses kaynağının darbeli gürültü olarak tanımlanabilmesi için sesin en az 125ms süreyle 3dB yükselmesi gerekmektedir. Bazı sonar cihazları 10sn'ye kadar ses ürettiği için darbeli gürültülerin üst süre sınırı 10sn olarak kabul edilmistir.
Resim www.aselsan.com.tr'den alıntıdır.
2010 yılında Avrupa Birliği Deniz Stratejisi Çerçeve Direktifi (DSÇD) tarafından tanımlandığı sekliyle 1/3 oktav bandında 63Hz ve 125Hz(1 mikro Pa RMS; yılda ortalama gürültü seviyesi) seviyesindeki seslere ortam gürültüsü denmektedir.
Bu frekans aralığına giren yağmur, rüzgar, dalga ve canlılar doğal ortam gürültüsü olarak değerlendirilirken; yine bu frekans aralığında yer alan gemi trafiği ve kiman çevreleri baslıca insan kaynaklı ortam gürültüsü olarak geçmektedir.
Ortam gürültüsü sprekturumu (Coates, 2002)
Sualtı gürültüsünü, sualtında çalısmak için tasarlanmıs olan mikrofonlar diyebileceğimiz hidrofonlarla ölçüyoruz. Bu hidrofonlarla kaydettiğimiz analog ses sinyallerini bir analog-dijital dönüstürücü vasıtasıyla bilgisayara aktarıyoruz. Ardından bu sinyalleri İTÜ ARIS Lab tarafından gelistirilen ARIScope uygulaması ile es zamanlı olarak görüntüleyip kayıt alıyoruz.
Pascal cinsinden elde edilen ses sinyalleri bir referans seviyeye (10^-6 Pa) göre desibel birimine çevrildikten sonra elimizdeki veriler genel kullanıma uygun olan "sound pressure level" (SPL) cinsinden ifade edilmis oluyor.
Projede kullanılan hidrofonlardan biri
4 adet ADC (analog digital converter)